Lipase là một loại enzyme được sản xuất chủ yếu là do tuyến tụy (một cơ quan nằm gần dạ dày) và bài tiết vào ruột non, nơi nó sẽ giúp phá vỡ các chất béo xuống (lipid) thành các axit béo và glycerol. Xét nghiệm lipase đo lượng lipase trong máu.
Trong máu thường có một lượng nhỏ lipase. Tuy nhiên, chúng có thể di chuyển vào trong máu khi tuyến tụy hoặc ống tụy bị thương, hay các kênh mang men tụy đến ruột non bị chặn.
Tại sao cần tiến hành xét nghiệm?
Các xét nghiệm lipase có thể được tiến hành nếu bác sĩ nghi ngờ rối loạn chức năng tuyến tụy, bao gồm viêm tụy (viêm tuyến tụy), sỏi mật, chấn thương tuyến tụy, hoặc tắc nghẽn của ống tụy. Các triệu chứng của rối loạn tuyến tụy có thể bao gồm đau bụng, sốt, chán ăn, hoặc buồn nôn.
Xét nghiệm lipase cũng có thể được sử dụng để giúp theo dõi trẻ em bị xơ nang (một điều kiện do di truyền, trong đó chất nhầy dày nghẽn phổi và tuyến tụy, gây nhiễm trùng phổi lặp đi lặp lại và các vấn đề với sự hấp thu chất dinh dưỡng ở ruột non), bệnh celiac (một tình trạng tự miễn dịch mà ruột bị tổn hại khi tiếp xúc với lúa mì và một số loại ngũ cốc khác trong chế độ ăn), và bệnh viêm ruột.
Chuẩn bị
Bởi vì xét nghiệm lipase sẽ cho kết quả chính xác hơn khi con bạn nhịn ăn và uống từ 10-12 giờ trước khi tiến hành xét nghiệm máu. Bạn cũng nên nói với bác sĩ của bạn về bất cứ loại thuốc con bạn dùng, bởi vì một số loại thuốc có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm.
Vào ngày xét nghiệm, con của bạn nên mặc áo thun hoặc áo sơ mi ngắn tay để có thể dễ dàng lấy mẫu máu hơn.
Quá trình lấy mẫu máu
Nhân viên kỹ thuật thường sẽ rút máu từ tĩnh mạch. Đối với trẻ sơ sinh, máu có thể được lấy ở gót chân. Nếu máu được lấy từ tĩnh mạch, bề mặt da sẽ được sát trùng, và garô sẽ được đặt xung quanh cánh tay trên để gây áp lực và làm nổi tĩnh mạch. Kim tiêm sẽ đâm vào tĩnh mạch (thường ở cánh tay bên trong của khuỷu tay hoặc mặt sau của bàn tay), máu được rút ra và thu vào lọ hoặc ống tiêm.
Sau khi lấy màu hoàn tất thì garo sẽ được lấy ra. Khi máu đã được thu thập, kim sẽ được lấy ra và băng khu vực lấy máu lại bằng bông hay băng ép để cầm máu. Thu thập máu để xét nghiệm sẽ chỉ mất một vài phút.
Dù bằng phương pháp nào thì (lấy máu bằng gót chân hoặc rút tĩnh mạch) thu thập mẫu máu chỉ là tạm thời không thoải mái và cảm giác đau chỉ thoáng qua. Sau đó, có thể có một số vết bầm nhẹ, nhưng sẽ tự mất trong một vài ngày.
Lấy kết quả
Các mẫu máu sẽ được xử lý bằng máy. Kết quả thường có trong một hoặc hai ngày.
Nhìn chung, tăng mức độ có thể có nghĩa là lipase được xây dựng trong máu do chấn thương tụy hay bệnh tật. Tuy nhiên, để có được thông tin đầy đủ hơn về chức năng tuyến tụy, các bác sĩ thường xét nghiệm để đo amylase – một enzyme tuyến tụy giúp phân hủy các carbohydrate – cùng với xét nghiệm lipase.
Rủi ro
Xét nghiệm lipase được coi là một phương pháp an toàn. Tuy nhiên, với nhiều cuộc kiểm tra y tế, một số vấn đề có thể xảy ra khi đã lấy máu. Bao gồm :
- Ngất xỉu hoặc cảm thấy đầu óc quay cuồng
- Tụ máu (máu tích tụ dưới da gây ra một khối u hoặc bầm)
- Đau do nhiều lỗ thủng để xác định vị trí tĩnh mạch
Giúp con bạn
Xét nghiệm máu là tương đối không đau. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ đang sợ kim tiêm. Giải thích rõ về xét nghiệm có thể giúp giảm bớt một số nỗi sợ hãi.
Cho phép con bạn có thể đặt câu hỏi với các kỹ thuật viên. Nói với con của bạn nên cố gắng thư giãn và giữ bình tĩnh trong quá trình, như căng cơ và di chuyển có thể làm cho nó khó khăn hơn và đau khi lấy máu. Nhìn vào chỗ khác cũng có thể là ý tưởng hay nếu như con bạn sợ kim tiêm.
Nếu bạn có câu hỏi
Nếu bạn có thắc mắc về các xétnghiệm lipase, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn.
