Đột quỵ xảy ra khi lượng máu cung cấp cho một phần của não bộ đột nhiên bị chặn lại hoặc khi có một phần não bộ bị vỡ khiến máu tràn vào những khoảng không xung quanh tế bào não. Cũng giống như một người bị mất luồng máu cấp tới tim gây nên hiện tượng trụy tim, thì người bị mất luồng máu lên não hoặc bị chảy máu bất ngờ trong não có thể được gọi là “não quỵ”
Có hai loại chính của đột quỵ:
Thiếu máu cục bộ: đột quỵ xảy ra khi một mạch máu đi tới não bị tắc nghẽn. Đây là loại đột quỵ phổ biến nhất. Một cục máu đông dính lại với nhau và gây ra đột quỵ. Chúng có thể xảy ra khi động mạch trở nên hẹp và tắc bởi các mảng bám. Mảng bám là một kết hợp của cholesterol và các chất béo khác dính vào thành mạch máu.
Xuất huyết: đột quỵ xảy ra khi mạch máu bị vỡ, yếu hoặc mỏng và máu tràn ra, giết chết các tế bào não, ảnh hưởng đến cách hoạt động của não. Huyết áp cao có thể làm suy yếu thành mạch dễ dẫn đến đột quỵ.
Ngoài ra còn có “đột quỵ mini” được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA). Đây không phải là đột quỵ toàn diện bởi vì lưu lượng máu chỉ được cắt cho một khoảng thời gian ngắn và không gây ra cùng một loại tổn thương ngay lập tức.
Đột quỵ là nghiêm trọng. Những người bị đột quỵ có thể thực sự bị bệnh, bị tổn thương não, hoặc chết. Tuy nhiên, nhiều người có thể tránh khỏi đột quỵ nếu nhận biết được các dấu hiệu.
Cơn đột quỵ thường xảy ra đột ngột, và một người bị đột quỵ sẽ có một số dấu hiệu như:
- Tê hoặc yếu ở một bên của cơ thể
- Đau đầu
- Hoa mắt
- Mất thăng bằng hoặc phối hợp
- Nói chuyện khó khăn
- Giảm thị lực
Bất cứ ai nếu xuất hiện các triệu chứng này thì nên ngay lập tức nhập viện. Bác sĩ sẽ tiến hành các sơ cứu để người bệnh không gặp nguy hiểm. Tiếp theo, các bác sĩ sẽ muốn tìm hiểu những gì đang gây ra vấn đề này. Các bác sĩ có thể sẽ tiến hành kiểm tra tim và não.
Hồi phục
Phục hồi từ một cơn đột quỵ có thể xảy ra một cách nhanh chóng hoặc có thể mất một thời gian dài.
Những người đã bị đột quỵ có thể cần dùng thuốc hoặc phẫu thuật. Sau đó, họ có thể cần phục hồi chức năng. Điều trị đột quỵ sẽ phụ thuộc vào những tổn hại mà nó gây ra.
Đối với một cơn đột quỵ gây ra do bị tắc nghẽn mạch máu (thiếu máu cục bộ), các bác sĩ có thể cho thuốc loãng máu và giữ cho nó không bị đông máu nhiều. Thậm chí thuốc có thể phá vỡ cục máu đông. Loại thuốc này được đưa ra thông qua một IV và hoạt động tốt nhất nếu nó được đưa ra rất nhanh chóng.
Phẫu thuật: Các bác sĩ có thể làm phẫu thuật để thông các mạch máu bị tắc nghẽn, giúp ngăn ngừa đột quỵ khác sau này. Nếu một người đã từng bị đột quỵ xuất huyết não, phẫu thuật có thể cần thiết để loại bỏ các cục máu đông .
Phục hồi chức năng: Phục hồi chức năng là phải học lại những điều cơ bản, như đi bộ, nói, viết, hoặc chăm sóc bản thân. Họ có thể cần trị liệu ngôn ngữ, vật lý trị liệu, hoặc lao động trị liệu.
Cần làm gì khi có người thân bị đột quỵ?
Người thân của bạn có thể bị đột quỵ, tùy trường hợp nặng hay nhẹ mà khả năng phục hồi sẽ nhanh hoặc chậm.
Nếu bị đột quỵ ở mức độ nặng thì có thể làm ảnh hưởng đến việc đi lại hoặc nói chuyện. Ngoài ra, họ còn phải mất nhiều thời gian nằm viện để điều trị. Khi được xuất viện họ cũng cần được chăm sóc đặc biệt và điều trị theo lời dặn của bác sĩ. Tuy nhiên, một số trường hợp nặng có thể để lại di chứng lâu dài, gây khó khăn cho việc đi lại và nói chuyện.
Nhưng thông thường, mọi người có thể học lại các kỹ năng quan trọng mà họ bị mất. Nó có thể mất nhiều thời gian và sự kiên nhẫn. Vì vậy, nếu bạn biết ai đó đã từng bị đột quỵ, khuyến khích họ nên kiên nhẫn luyện tập để lấy lại các kỹ năng cần thiết.
Ngăn chặn đột quỵ
Dưới đây là một số điều cần làm để tránh bị đột quỵ trong tương lai:
- Không hút thuốc.
- Không uống quá nhiều rượu.
- Ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục. Điều này có thể giúp giảm cholesterol.
- Kiểm tra huyết áp. Huyết áp cao là một nguyên nhân chính gây đột quỵ.
- Đừng bỏ qua vấn đề như bệnh tim, cholesterol cao, hoặc bệnh tiểu đường.
Trẻ em có thể làm gì? Sống lành mạnh từ khi còn nhỏ. Đừng bắt đầu hút thuốc, ăn uống lành mạnh và rèn luyện thân thể.
