Shigella là vi khuẩn có thể gây viêm đường tiêu hóa và gây ra một loạt các triệu chứng, tiêu chảy, chuột rút, nôn và buồn nôn, hoặc những biến chứng nghiêm trọng hơn và bệnh tật.
Nhiễm trùng xảy ra phổ biến nhất trong những tháng mùa hè, thường ảnh hưởng đến trẻ em 2-4 tuổi và rất hiếm khi lây nhiễm cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
Các bệnh nhiễm trùng rất dễ lây lan và có thể được ngăn ngừa nếu như trẻ rửa tay thường xuyên.
Các dấu hiệu và triệu chứng
Vi khuẩn Shigella sản sinh chất độc có thể tấn công niêm mạc của ruột già, gây sưng, vết loét trên thành ruột và tiêu chảy ra máu.
Mức độ nghiêm trọng của bệnh tiêu chảy có thể có máu và chất nhầy.
Các triệu chứng khác của nhiễm trùng bao gồm:
- Đau bụng
- Sốt cao
- Ăn mất ngon
- Buồn nôn và ói mửa
- Đi tiêu đau đớn
Trong trường hợp rất nghiêm trọng của nhiễm trùng, có thể dẫn đến co giật (động kinh), cứng cổ, đau đầu, mệt mỏi cùng cực và nhầm lẫn. Nhiễm trùng cũng có thể dẫn đến mất nước và trong những trường hợp hiếm các biến chứng khác như viêm khớp, phát ban da và suy thận cũng có thể xảy ra.
Một số trẻ em nhiễm trùng nặng có thể phải nhập viện.
Khả năng lây lan
Shigella là rất dễ lây lan. Một người nào đó có thể bị nhiễm bệnh do tiếp xúc với vật gì đó bị ô nhiễm bởi phân của người bệnh. Điều này bao gồm đồ chơi, các bề mặt trong nhà vệ sinh, và thậm chí cả thực phẩm được làm bởi người bị nhiễm. Ví dụ, những đứa trẻ chạm vào một bề mặt bị nhiễm khuẩn như nhà vệ sinh hoặc đồ chơi và sau đó đưa ngón tay vào miệng của họ có thể bị nhiễm trùng.
Bệnh có thể dễ dàng lây lan ở trong gia đình và nhà trẻ. Vi khuẩn cũng có thể lây lan trong nguồn nước ở những vùng có điều kiện vệ sinh kém. Shigella có thể được thông qua trong phân của người đó trong khoảng 4 tuần ngay cả sau khi các triệu chứng rõ ràng của bệnh đã được giải quyết (mặc dù điều trị kháng sinh có thể làm giảm sự bài tiết của vi khuẩn Shigella trong phân).
Phòng ngừa
Cách tốt nhất để ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn Shigella là bằng cách rửa tay thường xuyên và cẩn thận với xà phòng, đặc biệt là sau khi họ sử dụng nhà vệ sinh và trước khi ăn. Điều này đặc biệt quan trọng trong cách giáo dục trẻ.
Nếu bạn đang chăm sóc cho một đứa trẻ bị tiêu chảy, rửa tay trước khi chạm vào người khác và trước khi chế biến thức ăn. (Bất cứ ai khi bị tiêu chảy không nên chuẩn bị thức ăn cho người khác.) Hãy giữ sạch và khử trùng nhà vệ sinh thường xuyên.
Tã của một trẻ nhiễm shigella nên được xử lý trong một thùng rác kín. Trẻ nhiễm shigella nên được cách ly với những trẻ khác.
Xử lý thích hợp, bảo quản và chuẩn bị thức ăn cũng có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng Shigella. Các thức ăn lạnh nên được giữ lạnh và thức ăn nóng nên được giữ nóng để ngăn chặn sự tăng trưởng của vi khuẩn.
Chẩn đoán và điều trị
Để chẩn đoán shigella, bác sĩ có thể lấy mẫu phân đi xét nghiệm. Xét nghiệm máu và các xét nghiệm khác cũng có thể loại trừ các nguyên nhân khác có thể có các triệu chứng, đặc biệt là nếu con của bạn có một lượng lớn máu trong phân.
Một số trường hợp nhiễm shigella không cần điều trị, nhưng thuốc kháng sinh thường sẽ được dùng để rút ngắn thời gian bệnh và ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn cho người khác.
Nếu bác sĩ kê toa thuốc kháng sinh, cho con uống đúng thời gian và liều lượng. Tránh sử dụng các loại thuốc không được bác sĩ kê toa, vì chúng có thể kéo dài thời gian bệnh. Acetaminophen (như Tylenol) có thể giảm sốt và làm cho con bạn thoải mái hơn.
Để ngăn chặn tình trạng mất nước, hãy làm theo hướng dẫn của bác sĩ về những thực phẩm con bạn nên ăn và uống. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên uống dung dịch bù nước, hoặc ORS để thay thế chất dịch cơ thể một cách nhanh chóng, đặc biệt nếu tiêu chảy đã kéo dài 2 hoặc 3 ngày trở lên.
Trẻ bị mất nước nghiêm có thể cần phải được nhập viện để được theo dõi và được điều trị như tiêm tĩnh mạch (IV) hoặc thuốc kháng sinh.
Khi nào thì gọi bác sĩ
Hãy gọi cho bác sĩ nếu con bạn có dấu hiệu nhiễm Shigella, bao gồm cả tiêu chảy có máu hoặc chất nhầy, kèm theo đau bụng, buồn nôn, ói mửa, hoặc sốt cao.
Trẻ em bị tiêu chảy có thể nhanh chóng bị mất nước, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng. Các dấu hiệu của mất nước bao gồm:
- Khát nước
- Cáu gắt
- Bồn chồn
- Trạng thái hôn mê
- Khô miệng, lưỡi, môi
- Mắt trũng
- Tã khô trong vài giờ ở trẻ sơ sinh hoặc ít đi tiểu
Nếu bạn thấy bất cứ dấu hiệu bất thường, hãy gọi cho bác sĩ ngay.
