Trẻ sơ sinh khi sinh ra thường có một số vết trên cơ thể nhưng chúng sẽ nhanh chóng mất đi khi bé thích nghi với cuộc sống bên ngoài tử cung. Nó cũng có thể được gọi là vết bớt. Chúng hầu như không gây mất thẩm mỹ , nhưng nếu chúng biến chứng thì có thể gây ra một số vấn đề ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Khoảng hơn 10% trẻ con có các vết bớt này. Chúng được tạo thành do sự kết tụ lại của các mạch máu. Chúng có thể phẳng hay ghồ ghề, màu hồng, màu đỏ hay xanh nhạt.
Hầu như chúng vô hại và mất dần theo thời gian. Đôi khi vết bớt có liên quan đến vấn đề sức khỏe khác, vì vậy nếu con bạn có vết bớt thì báo cho bác sĩ của bạn biết để có hướng kiểm tra thích hợp.
Nguyên nhân xuất hiện các vết bớt
Nguyên nhân chính xác cho đến lúc này vẫn chưa được biết rõ. Hầu hết các vết bớt không di truyền, cũng như chúng không phải do bất cứ ảnh hưởng nào trong quá trình mang thai của bà mẹ.
Các loại vết bớt
Bớt có nhiều dạng khác nhau. Một số dạng thông thường nhất là marcular stains, hemangiomas, và port wine stain.
Vết bớt marcular stains. Vết bớt có màu hồng nhạt, là loại bớt phổ biến nhất. Chúng được chia thành hai loại là nụ hôn thiên thần hoặc vết cò mổ. Chúng thường xuất hiện ở trán, mí mắt, mặt sau của cổ, trên mũi, môi trên, hoặc mặt sau của đầu. Chúng có thể sẽ đậm lên khi trẻ khóc. Thông thường các vết bớt này sẽ bắt đầu mờ dần ở trẻ 1-2 tuổi.
Hemangiomas là loại bớt xuất hiện trong vài tuần sau khi sinh, chúng thường xuất hiện ở đầu và cổ. Loại bớt này có thể thu hẹp diện tích hoặc biến mất theo thời gian khi trẻ lên 5 hoặc 9 tuổi. Ngoài ra vết bớt này có thể được xóa bỏ bằng một số phẫu thuật thẩm mỹ nhỏ. Vết bớt có thể xuất hiện bất cứ nơi nào trên cơ thể và có thể gây ra các biến chứng nếu vị trí của chúng gây trở ngại cho thị giác, ăn, thở hoặc các chức năng khác của cơ thể.
Bớt port-wine (bớt màu rượu đỏ) là loại bớt bẩm sinh. Chúng thường xuất hiện trên cổ, mặt, cánh tay và chân. Bớt Port-wine có thể có kích thước bất kỳ, nhưng chỉ phát triển khi trẻ lớn lên. Chúng có thể đậm dận theo thời gian và dày lên ở độ tuổi trung niên hoặc tuổi trưởng thành. Chúng không tự biến mất, trừ phi được điều trị. Nếu vết bớt xuất hiện gần mắt có thể liên quan đến bệnh tăng nhãn áp.
Sắc tố trên các vết bớt
Các vết bớt có sắc tố phổ biến nhất là các điểm café-au-lait, đốm Mông Cổ, và nốt ruồi:
Café-au-lait điểm. Những đốm này rất phổ biến, chúng có màu cà phê sữa. Chúng có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, đôi khi kích thước của bớt có thể tăng theo độ tuổi của bé. Tuy nhiên, một số điểm bằng hoặc lớn hơn 0,5 cm (đối với một đứa trẻ nhỏ tuổi hơn), tương đương hoặc lớn hơn 1,5 cm (đối với trẻ lớn hơn), mà có thể là một dấu hiệu của bệnh u xơ thần kinh( một rối loạn di truyền gây ra sự tăng trưởng tế bào bất thường của các mô thần kinh).
Điểm Mông Cổ. Chúng có màu xám xanh nhạt phẳng thường được tìm thấy trên lưng dưới hoặc mông. Chúng phổ biến nhất trên làn da sẫm màu hơn, chẳng hạn như đối với trẻ em của Châu Á, Mỹ Ấn Độ, châu Phi, Tây Ban Nha, và người gốc miền Nam châu Âu. Loại bớt này sẽ tự phai và biến mất.
(Nuốt ruồi trên gương mặt trẻ)
Nốt ruồi (nơvi bẩm sinh, nơvi mọc lông). Nuốt ruồi là một thuật ngữ chung cho nơvi nâu. Hầu hết mọi người có nốt ruồi tại một số điểm trên cơ thể. Xuất hiện lúc mới sinh nên được gọi là nơvi bẩm sinh và sẽ kéo dài suốt đời. Nevi bẩm sinh lớn hoặc khổng lồ có nhiều khả năng phát triển thành ung thư da (melanoma), mặc dù nguy cơ là thấp. Nơ vi bẩm sinh nhỏ hơn có thể có một sự gia tăng nhẹ nguy cơ. Nốt ruồi có thể tan, nâu hoặc đen; phẳng hoặc nhô lên; và có thể mọc lông.
Khi nào thì gọi bác sĩ
Bác sĩ nên đánh giá và xác định xem bớt đó thuộc dạng nào, có cần theo dõi để điều trị không. Nếu bớt xuất hiện các triệu chứng như: chảy máu, đau , ngứa, nhiễm trùng thì bạn nên báo ngay cho bác sĩ biết. Khi vết bớt chảy máu bạn cần rửa sạch vết thương, băng lại bằng miếng gạc sát trùng. Nếu máu chảy không ngừng thì nên báo ngay cho bác sĩ.
Với loại bớt hemangiomas đôi khi chúng có thể gây lở loét. Vết bớt sắc tố hiếm khi gây ra các vấn đề khác, mặc dù nốt ruồi nên được kiểm tra khi chúng có những thay đổi về kích thước, màu sắc, hoặc kết cấu, có thể là bình thường hoặc có thể là một dấu hiệu của ung thư da.
Điều trị vết bớt
Vết bớt sắc tố là các nốt ruồi bẩm sinh và các điểm café-au-lait. Nốt ruồi – nơvi bẩm sinh đặc biệt lớn hoặc khổng lồ – đôi khi cần được phẫu thuật cắt bỏ. Điểm-au-lait Café có thể được loại bỏ bằng laser (năng lượng ánh sáng tập trung cao độ).
Các vết bớt có thể được điều trị. Một số có thể tự biến mất theo thời gian.
Bớt port-wine và hemangiomas có thể gây biến chứng và nguy hiểm cho trẻ em. Hemangiomas thường thu hẹp lại và biến mất sau một khoảng thời gian, nếu nghiêm trọng thì có thể được điều trị bằng thuốc.
Lasers là phương pháp điều trị cho vết bớt port-wine. Bớt xuất hiện ở đầu và cổ có thể dùng phương pháp điều trị lazer là tốt nhất.
Giúp trẻ em đối phó với vết bớt
Vết bớt ở trẻ sơ sinh có thể làm cha mẹ bị sốc khi nhìn thấy ở lần đầu tiên. Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp điều trị y học hay phẫu thuật thẫm mỹ để triệt xóa vết bớt của trẻ. Đôi khi vết bớt xuất hiện ở khu vực không ảnh hưởng đến thẩm mỹ của bé, cha mẹ có thể giữ nguyên như một nét đặc trưng của con.
