Khi một đứa trẻ bị nghẹt thở, nguyên nhân thường là do thực phẩm hoặc một số đồ chơi bị mắc kẹt trong khí quản, cản không khí chảy bình thường vào hoặc ra khỏi phổi, nên đứa trẻ không thể thở được.
Khí quản thường được bảo vệ bởi một nắp nhỏ của sụn gọi là nắp thanh quản. Khí quản và phần thực quản ở mặt sau của cổ họng, và nắp thanh quản đóng vai trò như nắp, chụp đóng khí quản mỗi lần nuốt thức ăn. Nó cho phép thực phẩm đi xuống thực quản và ngăn không cho nó đi xuống khí quản.
Nhưng nếu như nắp thanh quản không đóng kịp để thức ăn lọt vào khí quản sẽ gây nghẹn.
Hầu hết trường hợp khi thức ăn lọt vào khí quản sẽ được ho ra và bé có thể nhanh chóng thở lại bình thường. Nó có thể sẽ gây ra cảm giác khó chịu, nhưng chúng sẽ tốt hơn sau một vài giây.
Nghẹn có thể trở thành một trường hợp khẩn cấp
Đôi khi, một số vật lọt vào khí quản chặn hoàn toàn đường thở. Nếu luồng không khí vào và ra khỏi phổi bị nghẽn và não bị thiếu oxy, nghẹn có thể trở thành một trường hợp khẩn cấp đe dọa tính mạng.
Một đứa trẻ có thể nghẹt thở và cần được giúp đỡ ngay lập tức nếu xuất hiện các niểu hiện như:
- Thở hổn hển hoặc thở khò khè
- Không thể nói chuyện, khóc
- Chuyển thành màu xanh
- Xuất hiện hoảng sợ
- Trở nên khập khiễng hoặc bất tỉnh
Trong những trường hợp đó, ngay lập tức bắt đầu sử dụng phương pháp đẫy bụng (còn được gọi là cơ động Heimlich), thủ tục giải cứu tiêu chuẩn cho nghẹt thở, nếu bạn đã được đào tạo để làm như vậy.
Thực hiện đẩy bụng (The Heimlich Maneuver)
Nếu bạn có con, bạn nên tham gia học lớp hồi sức tim phổi (CPR) và kỹ thuật đẩy bụng. Thậm chí nếu bạn không có con nhỏ, bạn vẫn nên học để giúp đỡ người khác khi cần.
Đẩy bụng là tác động lực bất ngờ của không khí lên trên qua khí quản từ cơ hoành sẽ đánh bật và tống vật ra khỏi miệng.
Mặc dù kỹ thuật khá đơn giản, nhưng động tác đẩy bụng phải được thực hiện một cách thận trọng, đặc biệt là trẻ em. Đông tác an toàn nhất khi được thực hiện bởi một người đã qua đào tạo. Nếu làm không đúng cách, người nghẹt thở – đặc biệt là em bé hoặc trẻ em có thể bị tổn thương. Sơ cứu bằng phương pháp đẩy bụng ở trẻ sơ sinh được thiết kế các động tác riêng biệt để giảm nguy cơ gây chấn thương.
Kỹ thuật đẩy bụng và CPR thường được giảng dạy như là một phần của khóa học cấp cứu cơ bản, được cung cấp bởi YMCAs, bệnh viện, và các chương trình giảng dạy tại địa phương của hội tim mạch Mỹ (AHA) và Hội Chữ thập đỏ Mỹ.
Làm gì khi trẻ bị nghẹn
Gọi 911 khi trẻ bị nghẹt thở nghiêm trọng.
Dưới đây là một số tình huống có thể bạn phải đối mặt và lời khuyên về việc làm thế nào để xử lý:
Nếu một đứa trẻ bị nghẹn, nhưng vẫn có thể thở và nói chuyện được, điều này có nghĩa là đường thở không hoàn toàn bị chặn. Trong thời điểm này bạn cần quan sát những dấu hiệu chuyển biến của trẻ, để kịp thời sơ cứu. Bé sẽ cảm thấy tốt hơn khi chúng ho đẩy vật ra. Đừng cố sử dụng các vật khác để lấy vật ra, bạn có thể đẩy vật xuống sâu hơn và làm cho tình hình tồi tệ hơn. Hãy ở bên cạnh con cho đến khi chúng hoàn toàn khỏe hẳn.
Nếu một đứa trẻ có ý thức nhưng không thể thở, nói chuyện được, hoặc gây tiếng ồn, hoặc đang chuyển sang màu xanh, hãy tiến hành đẩy bụng cho trẻ và gọi 911 ngay lập tức. Bắt đầu các động tác đẩy bụng nếu bạn đã được đào tạo. Nếu bạn chưa được đào tạo, và không ai khác có sẵn, hãy đợi cho đến khi có người giúp đỡ đến.
Nếu trẻ bị nghẹt thở và trở nên vô thức, không còn thở nữa, hét để được giúp đỡ và gọi 911, nói cho ai ở gần đó để gọi 911 ngay lập tức. Sau đó tiến hành ngay lập tức để CPR, nếu bạn đã được đào tạo. Nếu bạn chưa được đào tạo, và không ai khác có sẵn những người đã, đợi cho đến khi giúp đỡ đến.
Khi nào thì gọi bác sĩ hoặc đi đến cấp cứu
Đưa con bạn đến trung tâm chăm sóc y tế khẩn cấp khi tình trạng nghẹn ở trẻ trở nên nghiêm trọng.
Trẻ cũng cần được chăm sóc y tế khẩn cấp khi:
- Xuất hiện ho dai dẳng, chảy nước dãi, nôn, thở khò khè, khó nuốt, hoặc khó thở
- Đứa trẻ biến thành màu xanh, trở thành khập khiễng, hoặc là vô thức
- Bạn nghi ngờ trẻ đã nuốt phải một món đồ chơi hoặc pin.
- Nếu con bạn bị nghẹn như có thể trở lại bình thường sau khi ho, thì trẻ không cần cấp cứu.
Ngăn chặn nghẹn
Tất cả trẻ em đều có nguy cơ bị nghen, đặc biệt là trẻ dưới 3 tuổi sẽ dễ bị tổn thương hơn. Trẻ nhỏ có xu hướng đưa mọi thứ vào miệng, có đường dẫn khí nhỏ hơn, dễ dàng bị chặn, và không có nhiều kinh nghiệm nhai nên thường bị nghẹn.
Bạn có thể giúp giảm thiểu những rủi ro của nghẹn:
Tránh các thức ăn gây nghẹn (như hot dogs, nho, cà rốt sống, các loại hạt, nho khô, kẹo cứng hoặc gummy, muỗng bơ đậu phộng, thịt, pho mát, và bỏng ngô), đó là những vật có kích thướng nhỏ mà trẻ có thể dễ nghẹn.
Trong lúc cho trẻ ăn, hãy khuyên trẻ không nói chuyện hay cười giỡn.
Đồ chơi và đồ gia dụng cũng có thể trở thành mối nguy hiểm gây nghẹt thở – hãy cẩn thận với các đồ chơi như bong bóng xì hơi, tiền xu, hạt, bộ phận đồ chơi nhỏ và pin. Thường xuyên kiển tra trên sàn nhà các vật dụng mà trẻ có thể cho vào miệng và gây nghẹn.
Hãy chọn đồ chơi an toàn và phù hợp với lứa tuổi. Luôn luôn làm theo các khuyến cáo của nhà sản xuất- một số đồ chơi có các bộ phận nhỏ có thể gây ngạt thở.
Cha mẹ và người giữ trẻ cần tham gia các khóa học CPR và các khóa học sơ cứu trẻ.
