Xét nghiệm máu ferritin giúp bác sĩ đánh giá số lượng sắt được lưu trữ trong cơ thể. Cơ thể sử dụng sắt để tạo hemoglobin, protein vận chuyển oxy trong tế bào máu đỏ.
Sắt được lấy từ thực phẩm và được lưu trữ để sử dụng như ferritin. Ferritin được tìm thấy chủ yếu ở gan, và một lượng nhỏ cũng có trong tủy xương, lách và cơ bắp. Thông thường chỉ có một lượng nhỏ trong máu, nhưng phương pháp này vẫn có thể giúp ước tính tổng lượng sắt dự trữ trong cơ thể.
Sắt được lưu trữ là quan trọng bởi vì khi lượng sắt thấp, cơ thể dựa vào ferritin để giải phóng sắt cần thiết. Nếu thiếu sắt không có sẵn trong kho lưu trữ, thì người đó sẽ chuyển qua nhiều giai đoạn thiếu sắt. Nếu tình hình không được cải thiện, thiếu sắt có thể dẫn đến thiếu máu (giảm lượng hemoglobin trong máu, dẫn đến khó khăn trong việc cung cấp oxy cho các tế bào và các mô).
Hầu hết các trường hợp thiếu sắt ở trẻ em là do lượng sắt thấp – ví dụ, nhận được quá ít loại thực phẩm giàu chất sắt (như thịt đỏ và ngũ cốc), hoặc ở trẻ bú bình, chuyển đổi từ công thức tăng cường chất sắt trong sữa bò trước 12 tháng. Trẻ sơ sinh được bú sữa mẹ thường được cung cấp đủ chất sắt hơn cho đến khi chúng khoảng 4-6 tháng tuổi, sau đó sẽ được tăng cường sắt trong các loại ngũ cốc ăn dặm.
Sắt thấp cũng có thể là do sự hấp thụ sắt nghèo trong ruột hoặc mất máu, phổ biến nhất là kinh nguyệt nhiều hoặc mất máu dần dần trong đường ruột.
Một số điều kiện y tế có thể dẫn đến quá nhiều sắt và ferritin trong cơ thể (quá tải sắt), chẳng hạn như hemochromatosis, một căn bệnh di truyền, trong đó quá nhiều chất sắt được hấp thụ.
Tại sao cần tiến hành xét nghiệm?
Các bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm ferritin khi họ nghi ngờ trẻ có quá ít hoặc quá nhiều chất sắt trong cơ thể của họ. Nghi ngờ này thường được dựa trên kết quả xét nghiệm máu thông thường, chẳng hạn như việc thử máu, cho thấy nồng độ hemoglobin thấp.
Những lần khác, các bác sĩ có thể nghi ngờ vấn đề với mức độ sắt dựa trên các triệu chứng nhất định. Nhưng một khi mức độ giảm xuống dưới một mức nhất định, trẻ em có thể có các triệu chứng như mệt mỏi, suy nhược, da nhợt nhạt, tim đập nhanh, chóng mặt. Các triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng quá tải sắt là đau khớp, mệt mỏi mãn tính, và đau bụng.
Mức ferritin là chỉ số đầu tiên chỉ ra lượng sắt bất thường bởi vì chúng có xu hướng giảm hoặc tăng lên ngay cả trước khi các triệu chứng xảy ra. Họ cũng không phải là dễ bị biến động chế độ ăn uống như mức độ sắt trong máu.
Chuẩn bị
Không cần chuẩn bị gì cho xét nghiệm này. Vào ngày xét nghiệm, con của bạn nên mặc áo thun hoặc áo sơ mi ngắn tay để có thể dễ dàng lấy mẫu máu hơn.
Quá trình lấy mẫu máu
Nhân viên kỹ thuật thường sẽ rút máu từ tĩnh mạch. Đối với trẻ sơ sinh, máu có thể được lấy ở gót chân. Nếu máu được lấy từ tĩnh mạch, bề mặt da sẽ được sát trùng, và garô sẽ được đặt xung quanh cánh tay trên để gây áp lực và làm nổi tĩnh mạch. Kim tiêm sẽ đâm vào tĩnh mạch (thường ở cánh tay bên trong của khuỷu tay hoặc mặt sau của bàn tay), máu được rút ra và thu vào lọ hoặc ống tiêm.
Sau khi lấy màu hoàn tất thì garo sẽ được lấy ra. Khi máu đã được thu thập, kim sẽ được lấy ra và băng khu vực lấy máu lại bằng bông hay băng ép để cầm máu. Thu thập máu để xét nghiệm sẽ chỉ mất một vài phút.
Dù bằng phương pháp nào thì (lấy máu bằng gót chân hoặc rút tĩnh mạch) thu thập mẫu máu chỉ là tạm thời không thoải mái và cảm giác đau chỉ thoáng qua. Sau đó, có thể có một số vết bầm nhẹ, nhưng sẽ tự mất trong một vài ngày.
Lấy kết quả
Các mẫu máu sẽ được xử lý bằng máy. Các kết quả thường có sẵn trong vòng 1-2 ngày.
Rủi ro
Các xét nghiệm ferritin được coi là một phương pháp an toàn. Tuy nhiên, với nhiều cuộc kiểm tra y tế, một số vấn đề có thể xảy ra khi lấy máu. Bao gồm:
- Ngất xỉu hoặc cảm thấy đầu óc quay cuồng
- Tụ máu (máu tích tụ dưới da gây ra một khối u hoặc bầm)
- Đau do nhiều lỗ thủng để xác định vị trí tĩnh mạch
Giúp con bạn
Xét nghiệm máu là tương đối không đau. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ đang sợ kim tiêm. Giải thích rõ về xét nghiệm có thể giúp giảm bớt một số nỗi sợ hãi.
Cho phép con bạn có thể đặt câu hỏi với các kỹ thuật viên. Nói với con của bạn nên cố gắng thư giãn và giữ bình tĩnh trong quá trình, như căng cơ và di chuyển có thể làm cho nó khó khăn hơn và đau khi lấy máu. Nhìn vào chỗ khác cũng có thể là ý tưởng hay nếu như con bạn sợ kim tiêm.
Nếu bạn có câu hỏi
Nếu bạn có thắc mắc về các xét nghiệm ferritin, nói chuyện với bác sĩ của bạn. Bạn cũng có thể nói chuyện với các kỹ thuật viên trước khi tiến hành xét nghiệm.
